جستجو :
اَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَن صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلى آبائِهِ في هذِهِ السّاعَةِ وَ في كُلِّ ساعَةٍ وَلِيّاً وَ حافِظاً وَ قائِداً وَ ناصِراً وَ دَليلاً وَ عَيْناً حَتّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فيها طَويلاً
امروز: ۱۴۰۳ پنج شنبه ۱۵ آذر


 
  • پیام به یادوارۀ شهدای گمنام جامعۀ اطلاعاتی استان اصفهان
  • درس اخلاق؛ انسان در قرآن، جلسۀ دوازدهم: انسان، حامل امانت الهی
  • پيام تسلیت در پى شهادت حجت‌الاسلام والمسلمين سيدحسن نصرالله
  • پیام در پی جنایات اخیر رژیم صهیونیستی در لبنان
  • پيام تسلیت در پی حادثۀ اندوهبار معدن طبس
  • پيام تسلیت به مناسبت ارتحال حضرت آيت‌الله محفوظى«رضوان‌الله‌عليه»
  • پیام خطاب به حضرت آیت‌الله العظمى شبيرى زنجانى«دامت‌بركاته‌الشّريف»
  • پیام به نشست نکوداشت علّامۀ مجلسی«قدّس‌سرّه‌الشّریف»
  • درس اخلاق؛ انسان در قرآن، جلسۀ یازدهم: هدف از خلقت انسان(5)

  • -->

    فصل سى و دوّم: شاهدان در قيامت

    از بحث‌هاى ارزنده درباره قيامت كه سازنده و كنترل كننده است، بحث شهادت شاهدان است. از قرآن شريف و روايات اهل‌بيت«سلام‌الله‌علیهم» استفاده مى‏‌شود كه در روز قيامت شاهدانى هستند كه به نفع ما يا بر ضرر ما شهادت مى‌‏دهند، پس معلوم مى‏‌شود كه اين شاهدان در دنياى فِعلى بر اعمال ما نظارت دارند، بلكه بايد نحوه اعمال و نيّات ما را نيز درك كنند چرا كه شاهد براى اداى شهادت بايد حاضر و ناظر بر مطلب مورد شهادت باشد و از چگونگى و كمّ و كيف آن اطلاع كامل داشته باشد.

    ما در اينجا شاهدان در قيامت را ذكر مى‌‏كنيم و براى هر يك از شاهدان يك آيه از قرآن كريم به عنوان دليل، ارائه مى‌‏كنيم، هر چند براى هر كدام، آيات فراوانى يافت مى‏‌شود:

    1) اوّلين شاهد از نظر قرآن شريف «خداوند متعال» است:

    «فَاِلَيْنا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللَّهُ شَهيدٌ عَلى ما يَفْعَلُون»[1]

    «بازگشتشان به سوى ما است، سپس خداوند بر آنچه آنها انجام مى‌‏دادند گواه است.»

    2)شاهد دوّم ملائكه الهى هستند. از قرآن شريف استفاده مى‌‏شود كه ملائكه در قيامت «له» يا «عليه» ما يعنى بر نفع يا ضرر ما شهادت مى‌‏دهند:

    «وَ جائَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَعَها سائِقٌ وَ شَهيدٌ.» [2]

    «و هر كسى مى‌‏آيد، با او حركت دهنده و گواهى دهنده‏‌اى است.»

    و در روايات «شهيد» به ملائكه تفسير شده است چنانكه اميرالمؤمني«سلام‌الله‌علیه» نيز در دعاى كميل به آن تصريح فرموده‌‏اند:

    «وَ كُلُّ سَيِّئَةٍ اَمَرْتَ بِاِثْباتِهَا الْكِرامَ الْكاتِبينَ الَّذينَ وَكَّلْتَهُمْ بِحِفْظِ ما يَكُونُ مِنّى وَ جَعَلْتَهُمْ شُهُوداً عَلَىَّ مَعَ جَوارِحى وَ كُنْتَ اَنْتَ الرَّقيبَ عَلَىَّ مِنْ وَرائِهِمْ وَ الشَّاهِدَ لِما خَفِىَ عَنْهُمْ.»

    »و به كرام الكاتبين دستور دادى كه هر گناهى را بنويسند، همان‌ها كه مأمورشان كردى تا هر چه از من صادر شود حفظ كنند و ايشان و اعضاى بدنم را گواه بر من قرار دادى در حالى كه بعد از ايشان تو مراقب من بودى و گواه بودى بر آنچه از ايشان پنهان بود.»

    ملائكه‌‏اى كه از ديدگاه قرآن، جزء شاهدان روز رستاخيز هستند بر سه دسته‌‏اند:

    اوّل) «ملائكه مقرّب خداوند»، نظير جبرييل، ميكاييل، اسرافيل، عزراييل و.... مى‌‏باشند:

    »كِتابٌ مَرْقُومٌ يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ.» [3]

    »كتابى است نوشته شده، كه مقرّبان شاهد آن هستند.»

    دوّم) ملائكه‏‌اى هستند كه براى حفظ ما از شرور انسى و جنّى و آفات، هميشه از ما مواظبت مى‌‏كنند:

    »لَهُ مُعَقَّباتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ اَمْرِ اللَّهِ.» [4]

    »براى انسان مأمورانى است پى در پى، كه به فرمان خدا او را از پيش رو و از پشت سر پاسدارى مى‌‏كنند.»

    سوّم) ملائكه‌‌‏اى كه «رقيب» و «عتيد» ناميده مى‌‏شوند و براى نوشتن اعمال ما گمارده شده‌‏اند و در هر روز و شب تغيير مى‌‏كنند:

    »ما يَلْفِظُ مِنْ قَولٍ اِلّا لَدَيْهِ رَقيبٌ عَتيدٌ.» [5]

    »انسان هيچ سخنى را بر زبان نمى‌‏آورد مگر اينكه مراقبى آماده نزد اوست (و آن را ضبط مى‌‏كند).»

    3)انبياء الهى: همانطور كه جلو‌دار امّت خود هستند در قيامت هم شاهد بر امّت خود خواهند بود:

    »وَ يَومَ نَبْعَثُ فى كُلِّ اُمَّةٍ شَهيداً عَلَيْهِمْ مِنْ اَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِكَ شَهيداً عَلى هؤُلاءِ.» [6]

    »روزى كه در هر امّتى گواهى از خودشان بر ايشان برمى‌‏انگيزيم و تو را گواه بر آنان قرار مى‌‏دهيم.»

    4)امامان معصوم«سلام‌الله‌علیهم» نيز در زمره شاهدان روز رستاخيز مى‏باشند:

    »وَ كَذلِكَ جَعَلْناكُمْ اُمَّةً وَسَطاً لِتَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ وَ يَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهيداً.» [7]

    »شما را نيز امّت ميانه‌‏اى قرار داديم تا بر مردم گواه باشيد و پيامبر هم بر شما گواه است.»

    5)اعضا و جوارح و دل انسان نيز در عالم قيامت، جزء شاهدان است:

    »يَومَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ اَلْسِنَتُهُمْ وَ اَيْديهِمْ وَ اَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ.» [8]

    »در آن روز زبان‌‌ها و دست‌‌ها و پاهايشان بر ضدّ آنها به اعمالى كه انجام مى‌‏دادند، گواهى مى‌‏دهد.»

    »لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ اِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ اُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْئُولاً.» [9]

    »از آنچه به آن آگاهى ندارى پيروى مكن، زيرا گوش و چشم و قلب، همه مورد پرسش واقع خواهند شد.»

    6) اعمال انسان، هم شاهد براى انسان در روز جزاست:

    »وَ وَجَدُوا ما عَمِلوُا حاضِراً وَ لا يَظْلِمُ رَبُّكَ اَحَداً.» [10]

    »و آنچه را انجام داده‏اند حاضر يابند و پروردگار تو به هيچ كس ستم نمى‌‏كند.»

    7)هويّت انسان، از ديگر شاهدانى است كه در قيامت وجود خواهد داشت. اعمال خوب بر هويّت بشر اثر نهاده و او را به صورت انسان كاملى خواهد آورد، چنانكه اگر انسان در زمره فاجران يا منافقان و يا كافران باشد اعمال دنيايى وى، او را به صورت ‏حيوانى‏ جلوه‏‌گر خواهد ساخت و هويّت او كاشف از شقاوت او خواهد بود:

    »وَ كُلَّ اِنْسانٍ اَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فى عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ يَومَ الْقِيامَةِ كِتاباً يَلْقاهُ مَنْشُوراً إِقْرَءْ كِتابَكَ كَفى بِنَفْسِكَ الْيَومَ عَلَيْكَ حَسيباً.» [11]

    »و هر انسانى، اعمالش را به گردنش آويخته‌‏ايم و روز قيامت كتابى براى او بيرون بياوريم كه آن را در برابر خود گشوده مى‌‏بيند، (به او مى‏‌گوييم) كتابت را بخوان، كافى است كه امروز، خود حسابگر خويش باشى.»

    8)مكان اعمال، نيز جزء شاهدان انسان در عالم آخرت، محسوب مى‌‏شود مكانى كه انسان در آن عمل نيك يا پليد را انجام داده است، در روز جزا بر نفع يا بر ضرر وى شهادت خواهد داد:

    »اِذا زُلْزِلَتِ الْاَرْضُ زِلْزالَها وَ اَخْرَجَتِ الْاَرْضُ اَثْقالَها وَ قالَ الْاِنْسانُ ما لَها يَومَئِذٍ تُحَدِّثُ اَخْبارَها بِاَنَّ رَبَّكَ اَوحى لَها.» [12]

    »هنگامى كه زمين شديداً به لرزه در آيد و زمين بارهاى سنگينش را خارج سازد، و انسان مى‌‏گويد: زمين را چه مى‌‏شود؟ در آن روز زمين تمام خبرهايش را بازگو مى‌‏كند (همان‌گونه كه) پروردگارت به او وحى كرده است.»

    همچنين از روايات فراوانى استفاده مى‌‏شود كه زمان انجام عمل نيز، له يا عليه انسان شهادت مى‌‏دهد. علّامه مجلسى«رضوان‌اللَّه‌عليه» اين روايات را در كتاب بحارالانوار، نقل كرده است از آن جمله:

    »قالَ الْباقِرُ(ع): ما مِنْ يَومٍ يَأْتى عَلَى ابْنِ آدَم اِلّا قالَ ذلِكَ الْيَومُ يَابْنَ آدَم اَنَا يَومٌ جَديدٌ وَ اَنَا عَلَيْكَ شَهيدٌ فَافْعَلْ فِىَّ خَيْراً وَ اعْمَلْ فِىَّ خَيْراً اَشْهَدُ لَكَ يَومَ الْقِيامَةِ.» [13]

    »امام باقر«سلام‌الله‌علیه» فرمود: هيچ روزى بر انسان نمى‌‏گذرد مگر آنكه آن روز به انسان مى‏‌گويد: اى انسان من روزى جديد هستم و بر تو شاهد تو هستم پس در اين روز كلام خير بگو، روز قيامت براى تو شهادت مى‏‌دهم.»

     

    ========================

    پی‌نوشت‌ها:

    [1] یونس،46.

    [2] ق، 21.

    [3] مطففین، 21.

    [4] رعد، 11.

    [5] ق، 18.

    [6] نحل،89.

    [7] بقره،143.

    [8] نور،24.

    [9] اسراء، 36.

    [10] کهف، 49.

    [11] اسراء،‌13.

    [12] زلزال،‌1تا5.

    [13] بحار الانوار، ج 7، ص 325، باب 16، ح 20.

    احکام
    اخلاق
    اعتقادات
    اسرار حج
    مناسک حج
    صوت
    فيلم
    عکس

    هر گونه استفاده از مطالب این سایت با ذکر منبع بلامانع می باشد.
    دفتر مرجع عاليقدر حضرت آية الله العظمى مظاهری «مدّظلّه‌العالی»
    آدرس دفتر اصفهان: خيابان عبد الرزاق – کوی شهيد بنی لوحی - کد پستی : 99581 - 81486
    تلفن : 34494691 -031          نمابر: 34494695 -031
    آدرس دفتر قم :خیابان شهدا(صفائیه)- کوی ممتاز- کوچۀ شماره 1(لسانی)- انتهای بن‌بست- پلاک 41
    تلفن 37743595-025 کدپستی 3715617365