پيام مرجع عاليقدر حضرت آية الله العظمي مظاهري «مدّظلّه العالي»
به پانزدهمين جشنواره سراسري هنر و ادبيّات ديني و پژوهشي
دانشگاه آزاد اسلامي
بسم الله الرحمن الرحيم
عن ابي عبدالله جعفر بن محمّد الصّادق«عليه السلام»، عن آبائه الطّاهرين«عليهم السلام»، عن اميرالمؤمنين«عليه السلام»:
«انّ الله ـ عزّوجلّ ـ جميلٌ يُحبُّ الجمالَ و يُحبُّ أَن يُري أَثرُ نعْمته علي عبده»
هنر و ادبيّات، جايگاهي تأثير گذار و بسيار با اهميّت براي انتقال مفاهيم و فرهنگهاست و از اينرو هنرمند، رسالتي بس بزرگ و خطير را بر دوش ميكشد. اين دو عنصر برجسته، آنگاه كه با دين و معنويّت، گره خورده و صبغه و رنگ الهي و قدسي پيدا كند، بي گمان، برترين تحوّلات و ماندگارترين تأثيرات را بر ذهن و ضمير مخاطبان خود خواهد گذارد، چرا كه به تعبير بلند قرآن كريم:
«صبْغةَ الله و منْ أحْسَنُ من الله صبغةً وَ نَحْنُ لَه عابدون»
«رنگ خدا ! و خوش رنگ و نگارتر از خداوند كيست؟ و ما پرستندگان اوييم»
بر اين پايه، هنر و ادبيّات، وقتي از كمال و جمال برخوردار خواهد شد كه صبغه الهي و رنگ و نگار وحياني و معنوي داشته باشد و در غير اينصورت تنها، اسطورهاي خيالانگيز و يا خيال پردازيي بي اساس خواهد بود.
لازمه برخورداري هنر و ادبيّات، از چنين كمال و جمال الهي و قدسي، صفاي روحي و جلاي باطني هنرمند است و از اينرو وقتي هنر به درجه اعتلاء كمال و جمال معنوي خواهد رسيد كه صاحب آن و پديد آورنده آن، خود، در درجه اعتلاي معنوي قرار گرفته باشد. اين هنرمند است كه بايد از گذرگاه تجارب معنوي و قدسي خود، جهت زندگي و حركت مخاطبان را مشخص سازد و در حقيقت، مرتبه اعلايي از حقائق وحياني را به مراتب ظلماني چشم و گوش انسانها، تنزّل دهد و در اين صورت است كه ما پديده مباركي با عنوان «هنر ديني و معنوي» را تجربه خواهيم كرد و چنين كار بزرگ و خطيري جُز از دست و انديشه هنرمند متعهَّد و مهذِّب ساخته نيست.
هنرمندان و اديبان ديني ما بايد براي نيل به هنر و ادبيّات قدسي و الهي، چشم اشراقي خود را بگشايند و گشوده شدن چشم اشراقي، مستلزم آن است كه هنرمند، از خود بميرد و به مصداق كلام گهربار «مُوتوا قَبلَ أَن تَموتُوا» پيش از فرا رسيدن مرگ ظاهري و طبيعي، از عالم فاني و دنياي مادّي و تعلّقات ظاهري، خويشتن خويش را فاني سازد.
به بيان ديگر بايد گفت: بي ترديد همه حكمت هنر ديني و ادبيّات معنوي، نيل به حقيقت و تقرير هرچه بهتر آن براي بشريّت است و انسان براي رسيدن به حقيقت و تقرير آن براي ديگران، بايد حجابهاي ظلماني و مادّي را بدراند و حتّي براي رسيدن
به درجات عاليهاي از حقيقت، بايد از حجابهاي نوراني نيز عبور
نمايد، كه سخن در اين باب، در مجال و اقتضاي كنوني ميسّر نيست. «قلم اينجا رسيد، سر بشكست».
آري، اگر چشم اشراقي و ديده بصيرت انسان گشوده شود و بوسيله آن بتواند وجه آنچناني اشياء و حقائق امور را نظاره كند، آنگاه
با ابراز هنر و ادبيّات ميتواند ديگران را نيز در اين نظارهگري
عارفانه شريك نمايد و هم خود به پارهاي از درجات دعاي نوراني رسول اكرم «صلي الله عليه و آله و سلّم» ـ «اللّهم أَرني الاشياءَ كماهي» ـ باريابد و هم ديگران را به اين درجات بلند نائل گرداند.
بنابراين، شرط ظهور دين و معنويّت در هنر و ادبيّات، آن است كه ملكوت و حقيقت در زندگي هنرمند تحقّق پيدا كند و روح و
جان او به حيات طيّبه، زنده و پاينده گردد. اگر چنين تحقّق
مباركي در ذهن و زبان و روح و جان و مرام و زندگي صاحبان آثار هنري و پديد آورندگان آثار ادبي، رخ دهد، بي ترديد، آنان به خوبي در خواهند يافت كه «معنا» را بايد در كدام «صورت» و «محتوا» را در كدام «قالب» و «ماهيّت» را در كدام «شكل» متجلّي سازند و در واقع، توان اين را خواهند داشت كه «حقيقت و ملكوت» را در «عالم مُلك و ظاهر» متمثّل نموده و به ظهور رسانند.
اگر برگزاري جشنواره هنر و ادبيّات ديني شما دانشجويان گرامي و استادان محترم دانشگاه، گامي هر چند كوچك در اين مسير عظيم و خطير باشد و هنرمنداني ديني و معنوي را پرورش دهد تا بتوانند مفاهيم ارزشي و وحياني را از جايگاه بلند قرآن و
عترت، اخذ نموده و در قالبهاي هنري و ادبي فاخر و تأثير گذار به
مخاطبان ارائه نمايند و بدين وسيله تعليمات حياتبخش و معارف انسان ساز قرآن و اهل بيت عصمت و طهارت«عليهم السلام» را در متن زندگي مخاطبان جاري و ساري نمايند، بي شكّ اين جشنواره به توفيقي بزرگ نائل شده و دستاوردي مهمّ و ارزشمند را تجربه كرده است.
اميد كه با الطاف خداوند سبحان ـ كه خود جميل است و جمال را دوست ميدارد و نيز ظهور آثار نعمتهاي خود بر بندگان را دوست ميدارد ـ چنين شود. ان شاء الله.
والسّلام عليكم و رحمةالله و بركاته
حسين المظاهري
16 / محرّم الحرام / 1432
1/10/1389