بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

قال رَسُول‌‌الله^{«صلی‌الله‌ علیه وآله و سلّم»}: «مَن أرادَ أن يَنظُرَ إلى رَجُلٍ نَوَّرَ الله  قلبُهُ بِالایمان فَليَنظُر إلى‏ سَلْمان»

بدون تردید، شخصیّت عبد صالحِ مقرّب الهی و صحابی بزرگ پیامبراکرم«صلی‌الله علیه وآله وسلّم» و مدافع راستین حقّانیّت تشیّع، حضرت سلمان محمّدی -که درود خداوند بر روان پاک او باد- در نوع خود، در تاریخ اسلام و در میان مسلمانان، بی‌نظیر است. حکیم پارسایی که سراسر زندگی با شکوه وی در جستجوی حقیقت و در مجاهدۀ برای حق سپری شد و از این‌رو در زیارت وی می‌خوانیم که: «أَشْهَدُ أَنَّک عَلِمْتَ الْحَقَّ یقِیناً وَاعْتَمَدْتَهُ کمَا أَمَرَک».

وسعت و عمق معرفت و آگاهی‌های معنوی جناب سلمان تا بدانجا رسید که براساس روایات حضرات اهل‌بیت«علیهم‌السّلام»، رسول خدا و امیرمؤمنان اسراری را که دیگران قدرت تحمّل و درک آن را نداشتند به سلمان فارسی می‌فرمودند و وی را شایسته و لایق نگاهداری علم مخزون و اسرار الهی، می‌دانستند، و هم بدین سبب یکی از القاب او «محدَّث» است.

این مرتبۀ والای معرفتی، ریشه در ایمان خالص جناب سلمان داشت، ایمانی که هم ظرفیّت و آستانۀ وجودی او را توسعه می‌بخشید و هم ظرافت و لطافت روحی برای وی ایجاد کرده بود و او را به چنان جایگاهی نائل ساخته بود که به شرافت اخذ درجۀ «سلمانُ مِنّا اَهل‌البیت» مفتخر بود.

در کنار این مرتبت ایمانی و معرفتی، مقام عبودیّت و پارسایی و زهد سلمان فارسی نیز زبانزد و ستودنی است، به ویژه در دوره‌ای که در مدائن، مسئولیّت حکومت و امارت را عهده‌دار بود با تأسّی به رسول خدا و امیرمؤمنان« علیهما‌السّلام »، در کمال زهد و پرهیزکاری به سر می‌برد و در محاجّۀ با خلیفه، که روش سلمان را موجب ضعف و سستی حکومت می‌دانست، به آیۀ شریفۀ «تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِين» استناد فرمود، که نشان از بصیرت و هوشمندی او در نگرش به حکمرانی داشت.

چنانکه همین هوشمندی و بصیرت سلمان باعث شد که در جریانات تلخ پس از فقدان پیامبراکرم و غصب خلافت و مظلومیّت آل‌الله«علیهم‌السّلام»، در طرف درست تاریخ ایستاد و در دفاع از امام حق، لحظه‌ای دچار تردید نشد و در خطبه‌ای فصیح و کوبنده و افشاگرانه، به بیان حقایق پرداخت و خطاب به مردم فریاد برآورد که «فَإِذَا رَأَيْتُمْ أَيُّهَا النَّاسُ الْفِتَنَ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِآلِ مُحَمَّدٍ فَإِنَّهُمُ الْقَادَةُ إِلَى الْجَنَّةِ ... وَ عَلَيْكُمْ بِعَلِيٍّ عَلَیه‌السّلام... أَنْزِلُوا آلَ‏ مُحَمَّدٍ مِنْكُمْ‏ مَنْزِلَةَ الرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ بَلْ مَنْزِلَةَ الْعَيْنَيْنِ‏ مِنَ الرَّأْسِ».

اینها و بسی دیگر از فضائل و مناقب عالیه و سامیه، موجب شده که حضرت سلمان، بی‌شک یکی از منوّرترین چهره‌های تاریخ اسلام بوده و چون به سرزمین ایران و دیار اصفهان نیز تعلّق دارد در تاریخ ایران نیز رتبه‌ای برتر و جایگاهی برجسته و شاخص داشته باشد.

شخصیّت والای سلمان برای انسان امروز و در دنیای معاصر نیز الهام‌بخش و راهگشاست، زیرا روحیۀ حقیقت‌جویی و حق‌خواهی سلمان، می‌تواند همچون چراغی فرا راه آدمی برای دستیابی به هویّتی تازه قرار گیرد؛ چنانکه وارستگی و زهد آن بزرگ‌مرد نیز سرمشق حکمرانی کارگزاران حکومتی است و آنان را از برتری‌جویی و فساد بازمی‌دارد و عاقبت آنان را در مسیر تقوا و پرهیزکاری، به حُسن و خیر، قرین می‌سازد؛ همچنانکه روحیۀ بصیرت و هوشمندی آن حکیم پارسا نیز درس بزرگی برای همۀ عالمان و اندیشمندان است که در دفاع از حق و تبیین حقیقت برای جامعه، گرفتار تردید و شک نشوند و بدون لکنت زبان، حقایق را بازگو نموده و در آگاهی‌بخشی به مردم، سستی نورزند.

اگر این درس‌های بزرگ و انسان‌ساز از زندگی و سیرۀ سلمان محمّدی فرا گرفته شود، حقّ او را به درستی ادا کرده‌ایم؛ و امید است که برگزاری این همایش، راه را برای درس‌آموزی از سلمان بزرگ، فراهم سازد. ان‌شاءالله که چنین باشد.

لازم می‌دانم از همۀ متصدّیان و دست‌اندرکاران برگزاری این کنگره ملّی، خصوصاً از مورّخ اندیشمند حجة‌الاسلام والمسلمین آقای دکتر جعفریان«دامت افاضاته» که هدایت علمی و پژوهشی کار را عهده‌دار بوده‌اند و نیز از شهردار محترم اصفهان و مدیران گرامی فرهنگی شهرداری که اجرای این برنامه را تصدّی نمو‌ده‌اند و همچنین از همۀ شما حضرات میهمانان و شرکت‌کنندگان در این همایش، قدردانی و تشکّر نمایم و سعادت و عزّت روزافزون همگان را از پیشگاه خداوند تعالی مسألت کنم.

والسّلام‌علیکم و رحمة‌الله و برکاته.

حسين المظاهرى

12 / ربیع‌المولود / ١٤٤7

14 / شهریور / ١٤٠4