برگزاری هفتمین همایش بین‌المللی ادیان توحیدی در طیّ سال‌های متمادی و پی‌درپی،
نشان از اهتمام جدّی دست‌اندرکاران این نشست به منظور تحکیم و تعمیق اتّحاد و
همبستگی میان تأثیرگذاران ادیان در کشور ماست. در ابتدای سخن این اهتمام مبارک را
تحسین می‌کنم و امید می‌برم که با الطاف الهی، ثمرات و پیامدهای این همایش هرچه
بهتر و پربارتر باشد و همدلی واقعی نخبگان و فرهیختگان ادیان را به همراه داشته
باشد.
اکنون که برای همایش حاضر عنوان «ادیان توحیدی، همدلی و همزبانی در نفی خشونت
و افراطی‌گری» انتخاب شده است، باید به چند نکتۀ مهم توجّه و عطف عنان شود:
نکتۀ اول آن است که امروز اگر چه خشونت و جلوه‌های خسارت‌بار آن از قبیل جنگ و
تروریسم، درد مشترک همۀ انسان‌هاست ولی درد بزرگ‌تر، وقوع این پدیده‌های زشت و
نامیمون به نام دین و دیانت است. این بُعد از مسأله که چهرۀ تابناک دین و آئین را
در نظر بشریّت مشوّه کرده است، حقیقتاً تلخ‌تر از اصل فاجعه‌های عظیمی است که در
بُعد آشکار مسأله، جریان دارد؛ و از این جهت همۀ رهبران و تأثیرگذاران و
اندیشمندان ادیان توحیدی باید به سهم خود برای ترمیم این خسارت بزرگ، تلاش و جدیّت
به خرج دهند و دامان دین و آئین را از آن پاک و تطهیر سازند.
نکتۀ دوم آن است که هیچ‌کس به شکل فردی نمی‌تواند شکاف‌های ایجاد شده در اثر
این معضل اساسی را پر کند، شکاف‌هایی که بین حقیقت ادیان و چهرۀ واقعی آن‌ها با
عواطف و احساسات بشری، به خاطر این مشکلات پدید آمده است. بلکه باید همۀ فرهیختگان
موحّد، به قصد روشنگری و تصحیح اذهان بشری، دست به دست هم دهند و با تبیین علمی
و اندیشه‌ای، این شکاف‌ها و خلأ‌ها را پُر و مرتفع سازند. بی‌شکّ ایجاد این شکاف‌ها،
چالش‌های از پیش طراحی شدۀ بیگانگان و مخالفان برای شکستن هیبت و محبوبیّت دین و
معنویت در نزد بشریّت است و از این‌رو مسئولیّت عالمان و اندیشمندان ادیان برای علاج
آن، بسیار خطیر و سنگین به شمار می‌آید.
نکتۀ سوم که در روشنگری اذهان در این موضوع، بسیار مؤثر است، توجّه و تبیین
این مطلب است که ریشه‌های واقعی خشونت در کجاست و به دست چه مجامع و قدرت‌هایی،
کانون‌های پراکندۀ خشونت در اینجا و آنجای جهان شکل می‌گیرد.
خشونت، جنگ، تروریسم و افراطی‌گری، همه و همه، پدیده‌های شوم و نفرت‌انگیزی
هستند که جُز در فضای استکبار و استبداد و استعمار تولید نمی‌شوند. فضایی که به
سبب تسلّط معیار‌های دوگانه بر سیاست‌های مستکبران و استعمارگران، باید منافع دولت‌های
استعماری و استکباری بر همۀ ارزش‌های انسانی و آرمان‌های اخلاقی و عقیدتی، ترجیح
داده شود و برای تأمین و تضمین این منافع، هر پدیدۀ بد و نفرت‌آوری به حق و خوب
تبدیل می‌شود و البته که از دلِ چنین تفکّر مستبدّانه و زورگویانه‌ای، هم جنگ‌های
صلیبی و جهانی تولید می‌شود و هم به شیوه‌های مزوّرانه و فریب‌کارانه، گروه‌های
افراطی القاعده و طالبان و داعش ساخته و پرداخته می‌گردد، گروه‌های فرومایۀ بی‌پایه‌ای
که نه از دین و آئین و نه از انسانیّت و عاطفه، بویی نبرده‌اند. دنیای بشریّت باید
این فریب‌کاری‌های مستکبران عالم را بشناسد و این شناخت، در گرو تلاش، همفکری،
همدلی و همزبانی شما تأثیرگذاران ادیان در این جهت است.
نکتۀ چهارم اینکه در برنامه‌ریزی و تلاش برای مبارزه با خشونت و افراطی‌گری
باید از همۀ ظرفیّت‌های ممکن به نحو مناسب، استفاده و بهره‌برداری شود و از واکنش‌های
عجولانه و حساب‌ناشده‌ای که به افزایش بحران و قطب‌بندی در جامعۀ انسانی منتهی می‌شود،
پرهیز گردد. به این منظور باید بر نقاط مشترک تعالیم انبیای الهی- که سلام و درود
خداوند بر یکایک آنان از آدم تا خاتم باد- تأکید و تکیه شود که سخن آنان، واحد و
بر پایۀ تثبیت خداپرستی و توحید و نفی شرک و استکبار است: «قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ
تَعالَوْا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللَّهَ
وَ لا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئاً وَ لا يَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ
اللَّه»
توفیقات روزافزون همۀ شما عزیزان را در همدلی و همزبانی هرچه بیشتر برای نفی
خشونت و افراطی‌گری از خداوند تعالی مسألت می‌کنم و از اهتمام شما بزرگواران
صمیمانه تقدیر و تشکر می‌نمایم. والسّلام‌علیکم و رحمة‌الله و برکاته.
حسین المظاهری
17 / ربیع‌الثّانی / 1437
8 / بهمن‌ماه/
1394