بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
بار دیگر ماه مبارک رمضان فرا می‌رسد و بارقۀ رحمت و لطف الهی بر ظلماتِ مادیّتِ ما خاک‌نشینان، ساطع و پرتوافکن می‌گردد و نسیمِ مغفرت و کرامتِ پروردگار مهربان، روح و جانِ بندگان را می‌نوازد و دل‌های آنان را آمادۀ دریافت فیضِ رحمانی و فضلِ ربّانیِ خود می‌نماید و در این عرصۀ بزرگِ ضیافت، منّتی مضاعف بر سرِ داعیان الی‌الله و مبلّغانِ دین و معارف تابناک دینی می‌نهد و آنان را وسیله‌ای برای ابلاغ رسالات الهی قرار می‌دهد تا با روحِ خشیّت از خداوند سبحان، وظیفه‌ای خطیر را در تبلیغ دین و گستراندن هدایت، بر عهده گیرند.
این ماه نورانی و پر برکت، از آن جهت که شهر خدا و ماه نزول کتاب خدا و میدان وسیع و تمام ناشدنیِ فیوضات خداوند است، بهترین فرصت برای تبلیغ دین و ترویج معارف دینی است و بدین سبب باید به طور خاص از سوی مبلّغان دینی، مغتنم شمرده شود.
آنچه را در این مجال کوتاه، ذکر آن را برای عرضه به شما مبلّغان عزیز لازم می‌دانم، دو نکتۀ اساسی است:
نکتۀ نخست: ضرورت درس‌آموزی از روشِ تبلیغی پیامبر خاتم«صلّی‌الله‌علیه وآله وسلّم» است که اشرف و اعظم رسولان و مبلّغان رسالات الهی است.
آنگونه که در بیان بلند امیرمؤمنان امام علی«سلام‌الله‌علیه» آمده است: «فَبَالَغَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ فِي النَّصِيحَةِ وَ مَضَى عَلَى الطَّرِيقَةِ وَ دَعَا إِلَى الْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ». چنانکه در بیان نورانی دیگری، آن امام همام، روش تبلیغی رسول خدا را این‌گونه توصیف می‌فرمایند: «فَصَدَعَ بِالْحَقِ وَ نَصَحَ لِلْخَلْقِ وَ هَدَى إِلَى الرُّشْدِ وَ أَمَرَ بِالْقَصْدِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ».
در این بیانات تابناک، آنچه در تبیین سیرۀ تبلیغی پیامبراکرم، موج می‌زند، یکی نهایت نیک‌خواهی برای مردم و راهنمایی و دستگیری از مخاطبان است که «بُعد عاطفی و اخلاقی تبلیغ» را تأمین می‌نماید؛ و دیگری اظهار آشکار و بدون واهمۀ حقایق و معارفِ دین به شیوۀ حکمت‌آمیز و با بیان و بنانِ موعظۀ حسنه و تبیین روحِ اعتدالیِ تعالیم دین مبین است که «بُعد معرفتی و نظری تبلیغ» را ترسیم می‌کند؛ و سوّم حرکت بر مسیر درست و خارج نشدن از مرزها و حدود الهی است که «بُعد عملی تبلیغ» را تبیین می‌سازد.
بر این اساس، همۀ مبلّغان و داعیان الی‌الله در سلوکِ تبلیغی خود باید به همۀ این ابعاد سه‌گانه، توجّه و التزام داشته باشند و خصوصاً بُعد سوّم، یعنی تبلیغ در عمل را که کارسازترین و اثرگذارترین نوع تبلیغ است، هرگز فراموش ننمایند که به تعبیر بلند امام امیرالمؤمنین«علیه‌الصلوة والسّلام»: «إِنَ الْوَعْظَ الَّذِي لَا يَمُجُّهُ سَمْعٌ وَ لَا يَعْدِلُهُ نَفْعٌ مَا سَكَتَ عَنْهُ لِسَانُ الْقَوْلِ وَ نَطَقَ بِهِ لِسَانُ الْعَقْلِ». بی‌گمان، آن موعظه‌ای که هیچ گوشی آن را دور نخواهد افکند و هیچ سود و دستاوردی با آن برابری نمی‌کند، اندرزی است که زبانِ گفتار، از آن خاموش شود و زبان کردار، بدان گویا گردد.
نکتۀ دوّم: ضرورت توجّه جدّی به آفت‌ها و آسیب‌هایی است که گریبان معارف دینی را می‌گیرد و زدودن غبار این آفت‌ها از چهرۀ نورانی دین، وظیفۀ خطیر شما مبلّغان است.
در این زمینه، جامع‌ترین بیان در روایت روشنگر رسول خدا«صلّی‌الله‌علیه وآله وسلّم» آمده است که آن را باید از دُرر اخبار پیامبر خاتم، به شمار آورد: «يَحْمِلُ هَذَا الدِّينَ فِي كُلِّ قَرْنٍ عُدُولٌ يَنْفُونَ عَنْهُ تَأْوِيلَ الْمُبْطِلِينَ وَ تَحْرِيفَ الْغَالِينَ وَ انْتِحَالَ الْجَاهِلِينَ».
بر اساس این حدیث شریف، دین و معارف دینی، همواره در معرضِ سه آسیب بزرگ قرار دارد که در هر دوره‌ای، کسانی که عَلَم دین بر دوش آنان واقع شده و ویژگیِ اصلی آنان، برخورداری از ملکۀ عدالت و روحیۀ اعتدال است، این آفت‌ها را از چهرۀ تابناک دین می‌زدایند. این آسیب‌ها عبارتند از:
اوّل: تفسیرهای نادرست التقاطیون.
دوّم: دگرگون‌سازی‌های تندروان.
و سوّم: نسبت‌های ناروای مرتجعان.
مبلّغان عزیز باید توجّه داشته باشند که در تبلیغ معارف حیات‌بخش دین، نه فریفتۀ التقاط مبطلین و تفسیرهای من‌درآوردی آنان از کتاب و سنّت شوند و نه در معرکۀ تندروی‌های تندروانی که روحِ معارف و دستورات انسان‌ساز و جامعه‌ساز دین را دگرگون می‌سازد، واقع گردند و نه در دام نسبت‌های ارتجاعی و بی‌پایه و بی‌مایۀ نادانان مرتجع و خشک‌مغز، بیفتند، بلکه با فراست و دقّت و استمداد از خداوند و اولیاء خداوند، چهرۀ حقیقی و منوّر دین و معارف والای دین را برای جویندگان حقیقت ترسیم نمایند و ذهن و ضمیر تشنۀ آنان را از آب زلال این تعالیم حیات‌بخش سیراب سازند. بمنّه و کرمه و فضله و عونه.
مزید توفیق الهی و دعای مستجاب حضرت ولی‌الله‌الأعظم «ارواحنا لتراب مقدمه الفداء» را برای همۀ شما مبلّغان و داعیان الی‌الله مسألت می‌کنم و از خداوند متعال، متضرّعانه می‌طلبم که اجر و پاداش تلاش و کوشش شما در این مسیر را، رضایت خود و اولیاء خود و هدایت و رستگاری بندگان خود، مقرّر فرماید. ان‌شاء‌الله.
والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته
حسین المظاهری
28 / شعبان‌المعظّم / 1436
26/خرداد/1394
