بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم
اکنون که با عنايات خدواند سبحان، همايش ملّي حماسۀ اقتصادي با حضور شما صاحب‌نظران محترم برگزار مي‌شود ضمن تقدير از متصدّيان برگزاري اين همايش، فرصت را براي بيان چند نکته مغتنم مي‌شمارم:
1) اساس برپايي انقلاب شکوهمند اسلامي در راستاي اهداف والاي اسلام عزيز، تأمين زندگي سعادت‌مندانۀ ملّت ايران در همۀ ابعاد و تشکيل يک جامعۀ اسلامي سرافراز بوده است و از اهمّ اين ابعاد، موضوع اقتصاد و مسائل گسترده و گوناگون مربوط به آن، خصوصاً مسألۀ معيشت عادلانه و آبرومندانۀ عموم مردم است.
اينک سي و پنج سال از آغاز انقلاب اسلامي مي‌گذرد و اگرچه خدمات بي‌شماري از سوي مسئولان و دستگاه‌هاي مربوطه ارائه شده است ولي از آنجا که هنوز يک برنامۀ کلانِ دقيق براي اقتصاد کشور برپايۀ تعليمات و آرمان‌هاي ديني و اسلامي وجود ندارد و عموم سياست‌ها و برنامه‌هاي مربوط به اين بخش بسيار مهم، يا به صورت مقطعي و بخشي تنظيم و اجراء شده است و يا با اشکالات و مشکلات مختلفي همراه بوده و يا به دلايلي نظير اين‌ها مي‌بينيم که همچنان در موضوع اقتصاد با معضلات بزرگ و متعدّدي روبرو هستيم.
بنابراين اصلاح اقتصاد کشور و خلق يک حماسۀ اقتصادي به معناي حقيقيِ کلمه، در قدم اوّل، نياز به تنظيم و تدوين و سپس اجراي يک برنامۀ متقن و جامع اقتصادي دارد. اميد است ابلاغ سياست‌هاي کلّي اقتصاد مقامتي، گامي مثبت در همين زمينه باشد و با اجراي صحيح آن، شرايط اقتصادي کشور و مردم دست‌کم، تا حدّي بهبود يابد.
2) از ديدگاه اسلام، اقتصادي که باعث کمال و سعادت‌مندي و سرافرازي مردم و جامعه باشد در گرو دو مؤلّفۀ مهم است: شناخت دين و استقامت در برابر مشکلات. اين اصل اصيل به خوبي از کلام امام باقر«سلام‌الله‌عليه» دريافت مي‌گردد «الْكَمَالُ كُلُّ الْكَمَالِ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ تَقْدِيرُ الْمَعِيشَةِ» از اين‌رو بنا کردن اقتصاد بر بنيان‌هايي که مخالف با اصول و مباني ديني است، نمي‌تواند بار اقتصاد کشور را به سر منزل برساند.
امروز اقتصاد کشور ما با بيماري بنيان برافکن ربا روبروست، آسيب بزرگي که به تصريح قرآن کريم، جنگ با خدا و عامل نابودي اقتصاد است.«يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ يُرْبِي الصَّدَقاتِ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثيمٍ ... يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِيَ مِنَ الرِّبا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ، فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُسُ أَمْوالِكُمْ لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ».
چنان‌که آفت‌هاي مهمّ ديگري همانند رانت‌خواري و انحصارطلبي، اسراف و تبذير، تشريفات و تجمّل‌گرايي، گردش ناسالم پول در جامعه، عدم توجّه به سرمايه‌گذاري‌هاي ديرپاي توليدي اعمّ از صنعتي و کشاورزي، واردات بي‌رويّه، توزيع نادرست کالا و نظاير اين‌ها در عرصۀ اقتصاد ما جولان مي‌دهد و چهرۀ اقتصاد کشور و جامعۀ ما را مخدوش مي‌سازد.
اين بيماري‌هاي بزرگ باعث شده است تا تورّم شديد، بيکاري‌هاي گسترده و معضلات معيشتي فراواني، دامن‌گير مردم و خصوصاً طبقات متوسّط و ضعيف شود که طبعاً آسيب‌هاي مختلف اجتماعي و فرهنگي را نيز به همراه داشته و در مجموع امنيّت اقتصادي و امنيّت اجتماعي جامعه را هم دست‌خوش تهديد ساخته است.
3) تعليمات اسلامي قرآن و عترت دربارۀ اقتصاد و مسائل اقتصادي، سخنان بسيار دارد امّا در دو موضوع اساسي به ما تأکيد مي‌کند که:
اولاً: نه تنها اساس اقتصاد بلکه اساس همۀ امور اجتماع بايد بر ثقلِ ثقيلِ «عدالت» تنظيم گردد و از اين جهت قرآن کريم، هم فلسفۀ ارسال رسل و انزال کتب و تشريع شرايع را «لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» اعلام مي‌کند و هم در مسائل اقتصادي، مردمان را به قسط و عدالت، فرمان مي‌دهد: «وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ وَ الْميزانَ بِالْقِسْطِ».
ثانياً: مال و سرمايه، مايۀ قوام و قيام جامعه و انسان است و از اين جهت، هم نبايد به دست نااهلان و در تداول بي‌خردان و غير متخصّصان واقع شود: «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً» و هم نبايد آن را در راه‌هاي نادرست به مصرف رسانيد: «وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ» و هم نبايد آن را به دستمايه‌اي براي زراندوزي و تداول و گردش در دست طبقۀ خاص تبديل ساخت: «كَيْ لا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِياءِ مِنْكُمْ» و هم بايد حقوق و حدود تعيين شده آن از سوي خداوند تعالي را پرداخت نمود: «ِخُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها» «وَ في أَمْوالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ».
4) حماسۀ اقتصادي جز با بازگشت به تعاليم ديني و تدوين قوانيني متقن و جامع و سپردن امور به دست متخصّصان آگاه و دلسوز و همدلي و خصوصاً با اتّحاد کلمه، خلق نخواهد شد چرا که در فضاي شکنندۀ اختلاف و تنش، هيچ کار مهم و اثرگذاري به سامان نخواهد رسيد.
اميد آن‌که با وحدت و باتلاش و جديّت و با تکيه بر اصول زندگي‌ساز قرآني و با تنظيم قوانيني پويا و تحرّک آفرين، اقتصادي آباد و شکوفا به ملّت بزرگوار و با کرامت ايران تقديم شود. ان‌شاءالله.
والسّلام عليکم و رحمةالله و برکاته
حسين المظاهري
2 / جمادي‌الاول / 1435
13 / اسفند / 1392
