عنوان: احکام اموال مجهول المالک و گمشده
شرح:

مسأله: اگر کسی در اماکن ­عمومی نظیر مسجد و خیابان، چیزی پیدا کند که قیمت آن از نیم‌ مثقال نقرۀ رایج بازار بیشتر باشد و نشانه برای تعریف هم داشته باشد، باید اعلام کند تا صاحب آن پیدا شود. و هنگامی که از پیدا شدن صاحب آن مأیوس شد، می‌تواند با اذن حاکم شرع اگر فقير است برای خود بردارد و یا از طرف صاحب مال گمشده، ردّ مظالم بدهد.

مسأله: اگر قیمت مال گمشده کمتر از نیم مثقال نقره باشد یا دارای نشانه‌ای برای تعریف نباشد، نظیر یک اسکناس هزار تومانی، می‌تواند برای خود بردارد و اگر از طرف صاحب آن صدقه بدهد، بهتر است.

مسأله: اگر چیزی که پیدا کرده فاسد می‌شود، باید یا خود استفاده کند و یا برای استفاده به دیگری بدهد و اگر صاحب آن پیدا شد، یکدیگر را راضی کنند.

مسأله: اگر کفش کسی در مسجد عوض شد، در صورتی که بداند کفش باقیمانده عوض کفش خودش است، می‌تواند با اجازۀ حاکم شرع، به عنوان تقاص برای خود بر دارد و اگر نمی‌داند، حتماً باید برای تصرّف از حاکم شرع اجازه بگیرد.

مسأله: چیزی را که انسان در جاهای خصوصی نظیر خانۀ خود یا در میان اجناس مغازۀ خود پیدا می‌کند و می‌داند مال او نیست، مجهول المالک است و بايد با اذن حاكم شرع به مصرف برسد.

مسأله: اگر کسی چیزی نزد دیگری بگذارد و مالی از او بگیرد و برود، چنانچه صاحب مال از آمدن او مأیوس شود، می‌تواند با اذن حاکم شرع، از مال او به طور تقاص برای خود بردارد.

مسأله: چیزهایی که برای تعمیر نزد صاحبان صنایع می‌گذارند و برای گرفتن مراجعه نمی‌کنند، باید با اجازۀ حاکم شرع به مصرف برسد.

مسأله: اگر کسي حیوانی را در خانه یا باغ خود پیدا کند، اگر وحشی است می‌تواند برای خود بردارد، ولی اگر نظیر گوسفند و کبوتر اهلی است، باید طبق احکام مالی که پیدا مي‌کند عمل نماید.