عنوان: احکام قرض

شرح: یکی از عبادت‌‌های مهم در اسلام قرض‌‌الحسنه است. به این معنا که مبلغی پول یا جنسی نظیر گندم به کسی بدهد و بعداً همان مبلغ یا همان جنس را بگیرد. هرچند ممکن است قرض دهنده از نظر قدرت خرید دچار ضرر شود، ولی ثواب آن بالاتر از صدقه است. قرآن کریم در آیاتی می‌فرماید: قرض‌‌الحسنه، قرض به خدا است و خداوند به ازای آن پاداش دنیا و آخرت عطا می‌‌فرماید.[1] مسأله: اگر در قرض‌الحسنه مدّت تعیین شد، قرض دهنده باید صبر کند تا مدّت تمام شود. ولی اگر مدّت تعیین نشد، هر وقت بخواهد می‌‌تواند مطالبه کند. و اگر مطالبه کرد و قرض‌‌گیرنده نتوانست قرض خود را پرداخت کند، قرض‌‌‌دهنده باید صبر کند و گرفتن دیرکرد برای تأخیر جايز نیست.‌ ولی قرض‌‌گیرنده‌ نیز باید برای پرداخت بدهی تلاش کند. مسأله: در قرض بايد همان را كه گرفته است پس بدهد و زيادتر دادن، ربا و حرام است. گرچه در وقت اداء، قدرت خريدِ آن كم شده باشد. ولى در غير قرض نظیر مهریّه و غصب، بايد قدرت خريد مراعات شود و به پولِ روز ادا گردد. چنانچه در قرض نیز اگر بدهکار بدهي خود را مي‌‌تواند بدهد و تسامح مي‌کند و طلبکار طلب مي‌‌کند و او نمي‌‌دهد، بايد در وقت پرداخت، قدرت خريد مراعات شود و ديرکرد به اين معني اشکال ندارد. مسأله: اگر بدون اينكه بستانکار شرط كند، خود بدهكار زيادتر از آنچه قرض كرده پس بدهد اشكال ندارد، بلكه مستحب است. مسأله: قرض ربوی از گناهان بزرگ است و قرآن آن ­را جنگ با خداوند و موجب نابودی مال می‌داند. حتّی اگر کسی شرط کند قرض می‌‌دهم به شرطی که به من دعا کنی، جايز نیست. مسأله: فرار از ربا به واسطۀ حیله‌‌های شرعی جايز نیست. مسأله: اگر میّت به مردم بدهی دارد، یا خمس و زکات بدهکار است،‌ ورثه باید از اصل مال، دیون او را بپردازند و بعد مال او را قسمت کنند.  1- البقرة / 245، الحديد / 11، التغابن / 17 و ...