عنوان: رذیلت دوازدهم: كینه
شرح:

شرح فضیلت‌ها و رذیلت‌های اخلاقی

رذیلت دوازدهم: كینه

كینه، صفت رذیله‌ای است که در پی رسوخ دشمنی، در دل انسان پدیدار می‌شود. این صفت ناشایست، قلب آدمی را سیاه کرده، حالات نفسانی را از اعتدال خارج می‏سازد و آثار شومی پدید می‌‏آورد كه مانع رسیدن انسان به كمال است.

أمیرالمؤمنین% در زنجیرترینِ قلب‌ها را قلب انسان کینه‌توز برمی‌شمرند:

«أشدُّ القلوبِ غِلاًّ قَلبُ الحَقُودِ»[1]

از جمله عواملی که می‌توان به‌عنوان عوامل پدیدآورندۀ کینه و رسوخ آن در قلب، از آن‌ها یاد کرد، عبارتند از: تمسخر، سرزنش، شماتت دیگران و دشنام دادن به آنان، جدل و پای فشاری بر سخن خود، مشاجره، ظلم (به‌خصوص ظلم مربوط به آبرو و مال) و محرّماتی نظیر شراب‌خواری و قماربازی.

کینه، آثاری شوم و مفاسدی خطرناک در پی دارد. برخی از آثار کینه از این قرار است: بذر لجاجت را در دل می‌کارد؛ موجب درگیری، تنش و مشاجره می‌شود؛ اندوه و غم را بر انسان غالب می‌کند؛ منجر به کفران نعمت‌های خالق و مخلوقین می‌شود؛ سوء ظنّ و بدگمانی به همراه دارد؛ ؛ انسان را به عیب‏جوئی و اظهار عیوب دیگران وادار می‌سازد؛ گوشه‌‏گیری، تنهایی و انزوا و نیز، بی‌‏اعتنائی به نیازهای دیگران، در شمار پیامدهای کینه است.

راهکار درمان صفت رذیلۀ کینه، این است که انسان از به‌جا آوردن عوامل پدید آورندۀ آن به شدّت پرهیز کند و در معاشرت با دیگران، به عفو و گذشت و ندیده گرفتن بدی‌ها و فراموشی ناملایمات، اهتمام ورزد.



[1]. غرر الحكم و دررالكلم، ص 189.